Ανάθεση Επιμέλειας 14χρονης Ανήλικης στον πατέρα
Πολύ πρόσφατα, το δικαστήριο αποφάσισε την ανάθεση της επιμέλειας 14χρονης ανήλικης στον πατέρα, στηριζόμενο στην άρνηση της ανήλικης κοπέλας να διαμείνει με την μητέρα της για το λόγο ότι την έβριζε και δεν της συμπεριφερόταν σωστά.
Το δικαστήριο, στην περίπτωση αυτή, στηρίχθηκε σχεδόν κατ αποκλειστικότητα στην κατάθεση της ανήλικης έφηβης, ενώ για 5 έτη μετά την διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης την επιμέλεια της ανήλικης είχε η μητέρα με τη συναίνεση του πατέρα.
Γενικώς, η ανάθεση της επιμέλειας στον πατέρα δύναται να ανατεθεί εφόσον συντρέχει σοβαρός κίνδυνος πιθανόν για την υγεία του ανηλίκου. Η ανάθεση της επιμέλειας στον πατέρα πρέπει να γίνεται όταν μάλιστα συντρέχει άμεσος κίνδυνος της σωματικής, ψυχικής ή πνευματικής υγείας του ανηλίκου, κάτι βεβαίως που ουδόλως απεδείχθη εν προκειμένω. Η λήψη του μέτρου (μεταβολής του προσώπου που ασκεί την επιμέλεια του ανηλίκου) δέον όπως διαπνέεται από την αρχή της προσφορότητας, δηλαδή της καταλληλότητας του μέτρου για την αποτροπή του παραπάνω κινδύνου, που δημιουργεί η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου από την μητέρα του .
Σε κάθε περίπτωση, από τις διατάξεις των άρθρων 1511 παρ. 2 και 1664 του Α.Κ. συνάγεται ότι, το Δικαστήριο δέον όπως αποβλέπει και να αποφασίζει την ανάθεση της επιμέλειας με βάση και με μοναδικό γνώμονα το αληθές συμφέρον του ανηλίκου ή τις τυχόν ιδιαίτερες προτιμήσεις ή επιλογές αυτού.
Η γνώμη του δικηγορικού γραφείου μας είναι ότι η βούλησή του ανηλίκου σχετικά με το ποιόν επιθυμεί να διαμείνει δεν πρέπει να δεσμεύει το δικαστή, αλλά να αξιολογείται και να σταθμίζεται σε συνάρτηση και με τα λοιπά αποδεικτικά μέσα με αποκλειστικό γνώμονα το αληθές συμφέρον του.
Θα πρέπει να αποδεικνύονται συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά εκ των οποίων να συνάγεται το συμπέρασμα ότι η μητέρα παραμελεί και παραβιάζει τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντά σχετικά με την επιμέλεια της ανήλικης κόρης της.
Πολλές φορές οι σύζυγοι διώκουν να τους ανατεθεί η επιμέλεια του ανηλίκου επιδιώκοντας να εκδικηθούν τον /τη σύζυγο και επιδιώκοντας – ίσως – να μην τους καταβάλουν διατροφή για τα τέκνα. Επιδιώκουν με αθέμιτες και αντιπαιδαγωγικές διαδικασίες και μεθοδεύσεις να αναλάβουν το δύσκολο έργο της άσκησης της επιμέλειας του ανηλίκου εφήβου υποδαυλίζοντας τις σχέσεις τους με το γονέα που ασκεί την επιμέλεια, ενισχύει αρνητικά ψυχολογικά τον έφηβο. Προσπαθεί να διογκώσει τις εύλογες αντιθέσεις που μπορεί ευλόγως να έχει ο έφηβος με τον γονέα που διαμένει, ενώ ταυτόχρονα αδιαφορεί για την φυσιολογική και χωρίς εξάρσεις ομαλή ψυχοσωματική και πνευματική του ανάπτυξη, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι όλα αυτά που της επιβάλλει ψυχικά θα έχουν δυσμενείς συνέπειες στην ούτως ή άλλως γεμάτη από εξάρσεις ένεκα της εφηβικής του ηλικίας, ευαίσθητη και αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του. Ίσως – το βασικό σημείο τριβής του γονέα που έχει το δύσκολο έργο του μεγαλώματος ενός εφήβου στις σχέσεις του με τον έφηβο, είναι το γεγονός ότι ο γονέας αυτός συνήθως εναντιώνεται και προσπαθεί να περιστείλει τις απαιτήσεις του εφήβου να ξενυχτάει, να ντύνεται προκλητικά στο σχολείο και να είναι συνεχώς στο facebook σε βάρος των σχολικών του υποχρεώσεων.
Ωστόσο, η συμπεριφορά αυτή ενός εφήβου (άρνηση της άλλης πλευράς που βάζει όρια και απαγορεύσεις) είναι σχετικά φυσιολογική και συνδέεται άμεσα με την εφηβεία του. Η τάση ανεξαρτητοποίησης, επανάστασης και αμφισβήτησης των μεγάλων – γονέων είναι σύνηθες σύμπτωμα της εφηβείας. Μέσα από αυτή τη ανάγκη ανεξαρτητοποίησης και επανάστασης, οι έφηβοι τηρούν συχνά μία απορριπτική στάση απέναντι στους μεγάλους – γονείς του αντιδρώντας στην εξουσίας τους. Αποτέλεσμα αυτών είναι η ύπαρξη συγκρούσεων, αφού υπάρχει ένα συναίσθημα παραδοχής και άρνησής τους και επίσης είναι θεμιτή η σύγκρουση αυτή και όλοι μας έχουμε βιώσει είτε λιγότερο είτε περισσότερο στα χρόνια της εφηβείας μας και φρονώ ότι δεν αποτελεί κάτι σοβαρό που ανατρέπει τα πάντα.
Όλα αυτά και η τυχόν (συναισθηματική και παρορμητική) βούληση της ανήλικης να συμβιώνει με τον πατέρα της, μετά από την ανεύθυνη και πέραν πάσης παιδαγωγικής και ηθικής πλύσης εγκεφάλου που την εξαναγκάζει αγοράζοντας της πανάκριβα κινητά τηλέφωνα και φορητούς υπόλογιστές με τον να της επιτρέπει να βγαίνει μετά τα μεσάνυχτα, να βιώνει αρνητικά συναισθήματα για τη μητέρα της. Όμως δεν έπεται ότι αυτό καθιστά τον πατέρα κατάλληλο και απολύτως ικανό να του ανατεθεί η άσκηση επιμέλειας ανήλικης (προσωρινής). Το αντίθετο μάλιστα …
Από τις διατάξεις των άρθρων 1511 και 1513 του Α.Κ. συνάγεται, ότι βασικό και κρίσιμο κριτήριο για την ανάθεση της γονικής μέριμνας και της επιμέλειας σε έναν εκ των γονέων όταν συντρέχει περίπτωση, όπως διαζεύξεως αυτών, είναι το αληθές συμφέρον του ανηλίκου. Το συμφέρον αυτό, λαμβάνεται υπό ευρεία και γενική έννοια προς διαπίστωση της συνδρομής του εξετάζονται άπαντα τα επωφελή και πρόσφορα για το ανήλικο στοιχεία και περιστάσεις.
Ανάλογα με την ωριμότητα του ανηλίκου δέον όπως ζητείται και να συνεκτιμάται ελευθέρως η γνώση του, εφόσον βέβαια η γνώμη αυτού έχει αναπτυχθεί ελευθέρως, φυσιολογικά και αβίαστα ως προς το προϊόν της ελεύθερης και ανεπηρέαστης επιλογής του ενός εκ των δύο γονέων από το ανήλικο καθώς και οι συμφωνίες των τελευταίων σχετικά με το θέμα της επιμέλειας.
Η γνώμη του ανηλίκου συνεκτιμάται από το Δικαστή ελευθέρως και δεν αποτελεί πλήρες αποδεικτικό μέσον.
Η έννοια της ωριμότητας του ανηλίκου χρησιμοποιείται με τη έννοια της ικανότητος του ανηλίκου να αντιληφθεί το πραγματικό του συμφέρον και συνεκτιμάται και σχηματίζεται με την ελεύθερη εκτίμηση και άλλων αποδεικτικών μέσων, με τη στάθμιση αυτών. Ωστόσο, μόνη η ηλικία του ανηλίκου δεν αποδεικνύει και την ωριμότητά του (ΑΠ 1111 /2002, 15/1997), ως επίσης ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΝΑ ΣΥΜΜΟΡΦΟΥΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΔΥΟ ΓΟΝΕΩΝ ΤΟΥ, αφού απαιτείται να λαμβάνεται υπόψη το αληθές συμφέρον του ανηλίκου και όχι τι αυτό θα επιλέξει.