803/2023
ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ
Η διάταξη του άρθρου 9 παρ. 1 ουδέποτε έγινε αντιληπτή ως διάταξη που υποχρεώνει άνευ άλλου τινός την εκποίηση κάθε ρευστοποίησιμου περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη. Αντιθέτως, ο περιορισμός στη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη μόνο στις περιπτώσεις που αυτή κρίνεται απαραίτητη δηλώνει μάλλον τον εξαιρετικό της χαρακτήρα και τη βούληση του νομοθέτη να διερευνηθεί κάθε άλλη δυνατότητα ικανοποίησης των πιστωτών με έσχατη λύση την απώλεια της περιουσίας του. Πολύ δε περισσότερο θα πρέπει τούτο να γίνει δεκτό όταν αναφερόμαστε στο περιουσιακό στοιχείο της συνταγματικά κατοχυρωμένης κατοικίας του οφειλέτη, η διατήρηση, μάλιστα, της οποίας μπορεί να κρίνεται καίριας σημασίας για την επιδίωξη του σκοπού του νόμου. Ως εκ τούτου, εκείνο που κατ’ εξοχήν καλείται να διερευνήσει το Δικαστήριο είναι αν πράγματι το αίτημα του οφειλέτη για εξαίρεση ή, κατά την ακριβή πλέον διατύπωση του άρ. 9 παρ. 1, για μη εκποίηση της κατοικίας του, μπορεί να συνδυαστεί με μία ρύθμιση που να ικανοποιεί τους πιστωτές, αν δηλαδή οι απαιτήσεις των τελευταίων μπορούν να ικανοποιηθούν χωρίς την εκποίηση της κατοικίας του στον ίδιο βαθμό στον οποίο θα ικανοποιούνταν και σε περίπτωση ρευστοποίησής της. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, σύμφωνα με τα παραπάνω, για να γίνει λόγος για ικανοποίηση των πιστωτών και, συνακόλουθα, να γίνει δεκτό το αίτημα περί μη εκποίησης της κατοικίας, είναι οι τελευταίοι να μην περιέρχονται σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκποίησης του ακινήτου, αφού μόνο στην περίπτωση αυτή μπορεί να γίνει δεκτό ότι δεν κρίνεται απαραίτητη η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη. Επομένως, το ποσό του χρέους που θα πρέπει να αναλάβει ο δανειολήπτης, ώστε να μην επιδεινώνεται η θέση του πιστωτή, δεν είναι μεν απαραίτητο να ανέρχεται στο ύψος της πραγματικής αξίας της κύριας κατοικίας, αλλά αρκεί να ανέρχεται σε αξία στο ποσό το οποίο οι πιστωτές θα λάμβαναν σε μία διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης.
[…] Από όλα τα έγγραφα που με επίκληση προσκομίζουν οι διάδικοι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Ο αιτών, γεννηθείς το έτος 1967, ηλικίας 56 ετών, είναι διαζευγμένος. Από τον α’ γάμο του με την … (συνοφειλέτιδα των επίδικων οφειλών), που λύθηκε αμετακλήτως …, έχει αποκτήσει δύο ενήλικα σήμερα τέκνα, ήτοι τον …, ενώ από τον β’ γάμο του με την … που λύθηκε δυνάμει της … πράξης συναινετικής λύσης γάμου …, έχει αποκτήσει ένα ανήλικο σήμερα τέκνο την …, ηλικίας 9 ετών, για το οποίο έχει οριστεί υποχρέωση καταβολής διατροφής ποσού 300 ευρώ. Ο αιτών διαμένει σε μισθωμένη οικία στη … έναντι μηνιαίου μισθώματος 190 ευρώ και εργάζεται στην επιχείρηση με την επωνυμία … ως εργάτης με μηνιαίο μισθό 650 ευρώ περίπου. Ακόμη, τον Νοέμβριο του έτους 2020 ο αιτών υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση σπονδυλοδεσίας και παρέμεινε κλινήρης επί διμήνου…
[…], προκύπτει ότι τελευταίος διαθέτει ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου κατά πλήρη κυριότητα α) μιας ισόγειας οικίας επιφανείας 78,77 τ.μ., … και β) μιας αποθήκης του υπογείου 11,62 τ.μ., επί οικοπέδου επιφανείας 310,24 τ.μ., ευρισκομένου στον …, η οποία αποτελεί τη δυνητική κύρια κατοικία του, στην οποία διαμένει η πρώην σύζυγος και συνοφειλέτιδα … Όπως προκύπτει από την Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Ε.Ν.Φ.Ι.Α έτους 2021, η αντικειμενική αξία του ως άνω ακινήτου ως ενιαία οικονομική ενότητα ορίζεται σε 23.488,99 ευρώ. Η εμπορική αξία του ως άνω ακινήτου εκτιμάται στο ύψος των 35.000 ευρώ… Τέλος, ο αιτών διαθέτει ένα επιβατικό όχημα με αριθμό κυκλοφορίας …έτους πρώτης κυκλοφορίας 2005 κ. εκ. 1390, το οποίο θα πρέπει να εξαιρεθεί από την εκποίηση καθόσον, καθώς δεν αναμένεται να προκαλέσει αγοραστικό ενδιαφέρον …
Πέραν αυτού, ο αιτών δε διαθέτει άλλα περιουσιακά στοιχεία. Τα μηνιαία εισοδήματα του αιτούντος εμφανίζονται κατά κύριο λόγο μηδενικά, ενώ κατά τα επόμενα έτη (2016 — 2018) το ατομικό του μηνιαίο εισόδημα κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 750 ευρώ και τέλος τη διετία 2019 — 2020, το ατομικό του μηνιαίο εισόδημα ανέρχεται στα 550 ευρώ περίπου.
Σε χρόνο προγενέστερο του έτους από την κατάθεση της υπό κρίση αίτησης και συγκεκριμένα το έτος 2004 ο αιτών είχε αναλάβει από την καθ’ ης πιστώτρια τράπεζα στεγαστικό δάνειο ποσού 63.500 ευρώ από κοινού με την τότε σύζυγό του συνοφειλέτιδα …, δυνάμει των υπ’αριθ. … σύμβασης στεγαστικού δανείου, η οποία, σύμφωνα με την από 21/09/2021 αναλυτική κατάσταση της Τραπέζης είχε την αυτή ημέρα, χρεωστικό υπόλοιπο 29.115,88 ευρώ και υπ’αριθ. … σύμβασης στεγαστικού δανείου, η οποία, την αυτή ημέρα είχε χρεωστικό υπόλοιπο 29.282,39 ευρώ, ενώ η τελευταία (συνολική) ενήμερη δόση ανήρχετο σε 207,40 ευρώ, όπως προκύπτει από τη με ημερομηνία 21/09/2021 Αναλυτική Κατάσταση Οφειλών προσκομιζόμενη από την καθ’ ης. Συνεπώς, η συνολική οφειλή του προς την καθ’ ης πιστώτρια ανέρχεται στο ποσό των 58.398,27 ευρώ και είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένη.
Με βάση όλα τα ανωτέρω δεδομένα, οι μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης του αιτούντος…, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, …, στο ποσό των 1.100,00 ευρώ μηνιαίως, το οποίο δεν θίγει το ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσής του, …. Κατά συνέπεια, λαμβανομένων υπόψιν αφενός των προαναφερόμενων οφειλών του αιτούντος και αφετέρου των εισοδημάτων του, τα οποία προέρχονται αποκλειστικά από τη μισθωτή εργασία του, διαφαίνεται η αδυναμία του να παρακολουθήσει το ληξιπρόθεσμο των χρεών του και να προβεί στη σχετικά άμεση ικανοποίησή τους…
Δεδομένου ότι το προτεινόμενο από αυτόν σχέδιο ρύθμισης των οφειλών του δεν έγινε δεκτό από την πιστώτριά του, πρέπει το Δικαστήριο να προβεί στη ρύθμιση των οφειλών του. Συγκεκριμένα, λόγω μη ύπαρξης ρευστοποιήσιμης περιουσίας, …
Όσον αφορά το ειδικότερο περιεχόμενο της ρύθμισης αυτής, όπως προαναφέρθηκε, τα μηνιαία εισοδήματα του αιτούντος εμφανίζονται κατά κύριο λόγο μηδενικά και το έτος 2020 το ατομικό του εισόδημα προήλθε αποκλειστικά από τη μισθωτή εργασία του, συνολικού ποσού 3.502,97 ευρώ… Στην περίπτωση αυτή το Δικαστήριο έχει την ευχέρεια με την ίδια απόφαση να ορίσει νέα δικάσιμο για επαναπροσδιορισμό των μηνιαίων καταβολών… Τούτων δοθέντων, ο αιτών θα καταβάλλει από τα εισοδήματά του στην καθ’ ης το συνολικό ποσό των 50,00€ μηνιαίως προς ικανοποίηση της μοναδικής του οφειλής εκ του στεγαστικού δανείου. Το ποσό αυτό, σύμφωνα και με τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα, είναι εύλογο για περιπτώσεις όπως αυτή του αιτούντος, και εντός των οικονομικών του δυνατοτήτων… Η διάρκεια της παρούσας ρύθμισης ανέρχεται σε 36 μήνες…
[…] Εν προκειμένω, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 9 παρ. 2 εδ α’, το διαμέρισμα του ισογείου ορόφου εμβαδού 78,77 τ.μ. μετά των παρακολουθημάτων του και μετά μιας αποθήκης υπογείου 11,62 τ.μ. …, ιδιοκτησίας του κατά ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου, αποτελεί την δυνητική κύρια κατοικία του αιτούντος, τα εισοδήματα του οποίου, συνολικού ποσού μηνιαίως 650,00€ περίπου, δεν ξεπερνούν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, οι οποίες προσδιορίστηκαν ήδη ανωτέρω στο ποσό των 1.100,00 ευρώ μηνιαίως (1.100,00 + 70% = 1.870,00€). Η δυνητική κατοικία του αιτούντος έχει συνολική αντικειμενική αξία, ως προαναλύθηκε, 23.488,99 €, επομένως δεν υπερβαίνει το ποσό των 180.000 ευρώ προσαυξημένο για οφειλέτη όπως ο αιτών, … Δυνάμει του άρθρου 9 παρ. 2 εδ β’, ο αιτών οφείλει να καταβάλει ως αντάλλαγμα για τη διάσωση της (δυνητικής) κύριας κατοικίας του το ποσό που θα λάμβαναν οι πιστωτές σε περίπτωση που προέβαιναν στην αναγκαστική εκτέλεση της κύριας κατοικίας του. Ταυτόχρονα, θα ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο η μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, η οποία βασίζεται στην τρέχουσα και στην μελλοντική ικανότητά τους λαμβανομένων υπόψη και των εύλογων δαπανών διαβίωσης. Κατά συνέπεια, και με δεδομένο, ότι κατά τα πραναναφερθέντα, o αιτών οφείλει να αποπληρώσει ποσό ίσο με το ποσό που θα λάμβαναν οι πιστωτές του σε περίπτωση υποθετικής εκποίησης (πλειστηριασμού) του ακινήτου του, o τελευταίος θα καταβάλει, κατ’άρθρο 995 παρ. 1 τελευταίο εδάφιο ΚΠολΔ, ποσό ίσο με την εμπορική αξία του ακινήτου του (35.000,00 ευρώ), απομειωμένη από τα (υποθετικά) έξοδα εκτέλεσης που υπολογίζονται στο ποσό των 5.000,00€, άρα 30.000,00€ … Όσον αφορά στο χρόνο αποπληρωμής του ποσού αυτού, θα πρέπει να οριστεί σε 20 έτη (240 μήνες), λαμβανομένων υπ’ όψιν του ύψους του χρέους που πρέπει να πληρώσει ο αιτών για τη διάσωση της κατοικίας του, της οικονομικής του δυνατότητας, της ηλικίας του και της διάρκειας των δανείων του. Έτσι, το ποσό κάθε μηνιαίας δόσης ανέρχεται σε 125,00 ευρώ. Η καταβολή του ποσού αυτού θα γίνει απευθείας στην πιστώτριά του και θα ξεκινήσει τον αμέσως επόμενο μήνα μετά τη δημοσίευση της απόφασης και θα γίνει χωρίς ανατοκισμό με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με το κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά το χρόνο της αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Περαιτέρω, δεδομένου ότι ο αιτών διαθέτει, όπως προαναφέρθηκε, ικανότητα αποπληρωμής ύψους 50,00 ευρώ μηνιαίως, ενώ η δόση για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του ανέρχεται σε 125,00 ευρώ, θα πρέπει να οριστούν μηδενικές καταβολές στο πλαίσιο της ρύθμισης του άρθρου 8 παρ. 2.῍.